Bosch allerlei
25 jaar Heemkundekring Rosmalen
door Gerard ter Steege en Ed Hupkens
Dit jaar viert de Heemkundekring Rosmalen het 25-jarig bestaan. De vereniging is al lange tijd druk bezig om dit jubileumjaar niet ongemerkt voorbij te laten gaan. Naast enkele kleinschalige evenementen wordt hard gewerkt aan het realiseren van enkele aansprekende tentoonstellingen, die in Sociaal Cultureel Centrum Perron-3 worden opgezet. De geschiedenis van Rosmalen gaat terug tot in 815. In een oorkonde van de Abdij van Lorsch bij Mentz1 wordt dan melding gemaakt van een hoeve in Rosmalla met weiden en zes varkens.Oorkonde Het logo van Heemkundekring Rosmalen.1989Pratend over de heemkunde zegt Van Dale daarover: 'Kennis van de eigen omgeving in al haar aspecten.' Wilma van Creij geeft daarbij aan dat gisteren ook al historie is. Ook na 25 jaar is de Heemkundekring nog springlevend. De vereniging kent rond de driehonderd leden en beschikt over een aantal werkgroepen met ieder voor zich een specialistisch aandachtsveld. Na enkele mislukte pogingen in de tachtiger jaren om een eigen Heemkundekring op te richten, kwam in 1988 de Heemkundekring Nuwelant de Rosmalenaren te hulp. Dit resulteerde uiteindelijk in een bijkomst op 12 januari 1989 in 'De Kentering' waar met de hulp uit Nuland de oprichting van de Heemkundekring Rosmalen met grote vreugde wereldkundig werd gemaakt. Statutair gezien is de officiële datum van 18 oktober 1989 bepalend; op die datum werd de vereniging door notaris Huijbregts in de registers ingeschreven. In de jaren daarna groeide de vereniging uit tot een niet meer weg te denken aspect in de Rosmalense samenleving. Het oprichtingsbestuur stond onder voorzitterschap van de oud-gemeentesecretaris Theo Derksen. Verdere bestuurleden waren toen: M. van Heumen, J. van Poppel, H. de Werd en F. Janssen. De eerste grote klus voor de jonge vereniging was het verder uitdiepen van de gemeentelijke inventarisatie van de beeldbepalende panden in de gemeente, dit was ook de aanzet tot het vormen van een eerste van vele werkgroepen.HeemhuisHet duurt niet lang of de Heemkundevereniging gaat op zoek naar een eigen verenigingslokaal. Na enige omzwervingen komt uiteindelijk de voormalige huishoudschool 'De Bron' in beeld. Eind 1991 wordt deze locatie als het eerste Heemkundehuis in gebruik genomen. Later wordt deze gevestigd bij Coudewater en vandaag de dag is het Heemhuis ingericht in het souterrain van het voormalige gemeentehuis, nu onderdeel van Perron-3. Wilma van Creij noemt dit eerder een praktische dan een ideale oplossing. “Bij de verhuizing van Coudewater naar deze locatie hebben we vooral op de ruimte moeten inleveren. We hebben een omvangrijk archief met vele waardevolle en historische zaken. Om deze verantwoord en overzichtelijk op te kunnen slaan, zijn de ruimte en het klimaat de belangrijkste elementen.”Henda Pennings maakt daar ook nog een financiële kanttekening bij. “Wij moeten voor dit Heemhuis een behoorlijke huur betalen naast de overige kosten die op ons afkomen. Aan het gewone verenigingswerk en in het verlengde daarvan het uitdragen van de heemkunde zijn begrijpelijk ook vele onkosten verbonden. Wij prijzen ons gelukkig met een behoorlijk ledenbestand, maar voor het overige zijn wij afhankelijk van subsidies, sponsoren en donaties. Maar deze laatste bijdragen nemen eerder af dan toe en dat is toch wel zorgelijk”, aldus de penningmeester. Belangstelling“De belangstelling voor de Heemkunde is tegenwoordig wel enigszins aan het 'vergrijzen'. De jeugd heeft duidelijk andere interesses. Desondanks probeert men ook voor deze doelgroep aansprekende activiteiten te organiseren om de jeugd de belangstelling voor de geschiedenis van Rosmalen bij te brengen. 'Op stap met Jet en Jan' is daar een voorbeeld van”, aldus Wilma. In dit project voor scholieren wordt het verhaal verteld van de wederwaardigheden van een Rosmalens gezin in het begin van de twintigste eeuw. Het dorp Rosmalen kende toen slechts een paar straten en de rest bestond uit 'gebiedjes', zoals de Varkenshoek, Kerkenhoek, Krommenhoek, Bruggen, Heinis. Jet en Jan zouden, als hun huis nog zou bestaan, nu in de Rozenstraat hebben gewoond.“Tijdens en na de annexatie van de gemeente Rosmalen door 's-Hertogenbosch in 1996 is de belangstelling voor onze Heemkundekring aanzienlijk toegenomen. Samen met de lokale politiek hebben wij onder meer kunnen bereiken, dat de 'Grote Wielen' op Rosmalens grondgebied ook de postcode van Rosmalen kreeg.” DoelstellingDe vereniging kent een omvangrijke doelstelling. Zij stelt zich als doel het in brede kring wekken van belangstelling voor en bevorderen van kennis over alle aspecten van de heemkunde. Speciale aandacht hierbij is de geschiedenis van Rosmalen, het volksleven, het landschap en het milieu. Daartoe behoort ook het bewaren en/of beschermen van heemkundig gezien belangrijke roerende en onroerende goederen, oude voorwerpen, de volkstaal en oudheidkundige gegevens. Belangrijke relicten zijn onder meer foto's, bidprentjes, schilderijen, boeken, documenten, gebruiksvoorwerpen en overige oudheidkundige zaken.TentoonstellingDe Kring Rosmalen beschikt over een eigen website2 waar nog voortdurend aan wordt gesleuteld om deze zo informatief mogelijk te houden. Regelmatig worden ook lezingen, excursies, wandelingen en tentoonstellingen georganiseerd. De leden ontvangen bovendien regelmatig de eigen periodiek 'Rosmalla' en krijgen daarnaast informatie via de digitale Nieuwsbrief. Naast enkele kleinere activiteiten in het kader van het 25-jarig jubileum staat voor 14 en 15 juni een grote tentoonstelling gepland in Perron-3. Deze tentoonstelling geeft informatie over de religie, de zorg en het onderwijs zoals zich dat door de eeuwen heen in Rosmalen heeft ontwikkeld.Het KringNieuws gaat dit jaar regelmatig aandacht besteden aan het jubileum van deze zustervereniging van de Kring in de regio 's-Hertogenbosch. | 22 |
KringNieuws 1 (2014) 22-23
Bossche Encyclopedie |